Modurwyr

Beth yw’r 5 Angheuol?

• Gyrru’n Ddiofal
• Gyrru dan Ddylanwad Alcohol a Chyffuriau
• Methu â gwisgo Gwregys Diogelwch
• Defnyddio Ffôn Symudol (neu Ddyfais Llywio â Lloeren)
• Goryrru

Mae defnyddwyr ffyrdd sy’n cyflawni un o’r troseddau 5 Angheuol yn llawer mwy tebygol o fod mewn gwrthdrawiad angheuol na’r rheiny nad ydynt yn cyflawni’r troseddau hyn.

Gall pobl farw ar ein ffyrdd o ganlyniad i yrru gwael, penderfyniadau di-hid a diffyg canolbwyntio am eiliad gan fodurwyr.

Mae gwrthdrawiad angheuol yn dorcalonnus – i’r teulu, i’r gymuned ac i staff y gwasanaethau brys sy’n ymateb ac yn gweld y drasiedi a’r canlyniad.

Mae atal mwy o farwolaethau rhag digwydd o ganlyniad i rywbeth diangen ac y gellir ei osgoi’n llwyr yn brif flaenoriaeth i ni.

Mae 98% o wrthdrawiadau yn cael eu hachosi gan wall dynol, a dim ond 2% ohonynt sy’n cael eu hachosi gan faterion na ellir eu hosgoi, megis methiant mecanyddol. Dyma’r pum ymddygiad mwyaf peryglus y mae’r tîm Dim Esgus yn mynd i’r afael â nhw:

1: Gyrru dan ddylanwad alcohol neu gyffuriau

Mae’r cosbau am yrru dan ddylanwad alcohol a chyffuriau yr un peth. Byddwch yn cael y canlynol:

- Gwaharddiad ar yrru am 12 mis
- Dirwy ddiderfyn
- Hyd at 6 mis yn y carchar
- Cofnod troseddol

Bydd gyrrwr sy’n euog o achosi marwolaeth drwy yrru’n beryglus yn mynd i’r carchar am hyd at 14 mlynedd. Bydd euogfarn am yrru dan ddylanwad cyffuriau yn cael ei dangos ar eich trwydded yrru am 11 mlynedd. Os ydych yn gyrru yn eich gwaith, bydd eich cyflogwr yn gweld yr euogfarn pan fyddwch yn dangos eich trwydded iddo.

Beth yw’r terfyn cyfreithiol?
Yn Lloegr, Cymru a Gogledd Iwerddon, y terfyn alcohol cyfreithiol i yrwyr yw:

- 80 miligram o alcohol am bob 100 mililitr o waed yn eich corff
- 35 microgram o alcohol am bob 100 mililitr o anadl
- 107 microgram o alcohol am bob 100 mililitr o wrin

Fodd bynnag, mae’r heddlu yn argymell, os ydych yn yfed unrhyw alcohol, y dylech adael i rywun arall yrru.

 
 2: Cyflymder gormodol neu amhriodol

Dyma rai cynghorion i’ch helpu i aros o fewn y terfyn cyflymder:

- Edrychwch ar eich cloc cyflymder yn rheolaidd.
- Sicrhewch eich bod yn gwybod beth yw’r terfynau – edrychwch am arwyddion, yn enwedig wrth gyffyrdd.
- Mae goleuadau stryd yn golygu 30mya, hyd nes bod arwyddion yn dangos fel arall.
- Ceisiwch ddefnyddio’r drydedd gêr mewn ardal â therfyn o 30mya i’ch helpu i aros o fewn y terfyn.

3: Gyrru diofal ac anystyriol

Nid oes rhestr safonol a fyddai’n cael ei hystyried yn yrru diofal neu anystyriol, fodd bynnag, mae’r adran Cyngor Cyffredinol o Reolau’r Ffordd Fawr yn rhoi enghreifftiau da. Er enghraifft, Rheol 147: Byddwch yn ystyriol, Rheol 148: Mae angen canolbwyntio i yrru a reidio’n ddiogel, a Rheol 150: RHAID ichi reoli eich cerbyd yn briodol bob amser. Gall unrhyw achos o dorri Rheolau’r Ffordd Fawr gael ei drin fel trosedd os bydd swyddogion yr heddlu yn ei weld.

Mae enghreifftiau o ymddygiadau peryglus y byddai’r tîm Dim Esgus yn eich stopio amdanynt yn cynnwys y canlynol:

- Gyrru’n rhy agos i’r cerbyd o’ch blaen
- Methu ag ildio wrth gyffordd
- Cyflymder sy’n amhriodol i’r ffordd a’r amodau, hyd yn oed os ydyw o fewn y terfyn cyflymder
- Gweithredu dyfais llywio â lloeren wrth yrru
- Bwyta ac yfed wrth y llyw
- Goddiweddyd ar y tu mewn neu oddiweddyd peryglus

4: Methu â gwisgo gwregysau diogelwch

Dan y gyfraith, mae’n rhaid ichi wisgo gwregys diogelwch mewn ceir a cherbydau nwyddau os oes un wedi’i osod. Mae ychydig iawn o eithriadau i hyn. Gall y gyrrwr gael ei erlyn os nad yw plentyn dan 14 oed yn gwisgo gwregys diogelwch neu mewn sedd ddiogel i blentyn, yn ôl yr angen. Yr unig sefyllfaoedd lle nad oes angen ichi wisgo gwregys diogelwch yw os ydych yn: yrrwr sy’n troi cerbyd o chwith, neu’n goruchwylio rhywun sy’n dysgu gyrru ac sy’n troi cerbyd o chwith; mewn cerbyd sy’n cael ei ddefnyddio ar gyfer yr heddlu neu wasanaethau tân ac achub; teithiwr mewn cerbyd masnach a’ch bod yn ymchwilio i nam; gyrru cerbyd nwyddau i ddanfon nwyddau heb deithio mwy na 50 metr rhwng pob stop; gyrrwr tacsi trwyddedig sydd ar gael i’w hurio neu’n cludo teithwyr; os ydych wedi’ch eithrio yn feddygol rhag gwisgo gwregys diogelwch, a bydd eich meddyg yn rhoi 'Tystysgrif Eithrio' i chi.

5: Gyrrwr sy’n defnyddio ffôn symudol yn y llaw

Mae’n anghyfreithlon defnyddio ffôn symudol yn y llaw neu ddyfais debyg wrth yrru cerbyd, reidio beic modur neu oruchwylio dysgwr. Y gosb am wneud hyn yw £100 a 3 phwynt cosb ac, os bydd yr achos yn mynd i’r llys, byddwch yn wynebu dirwy uchaf o £1,000 (£2,500 i yrwyr cerbydau nwyddau), gwaharddiad a 3 phwynt. Ar ben hynny, gallai eich yswiriant gynyddu hefyd.

Beth ddylech chi ei wneud? Diffoddwch eich ffôn neu ei ddargyfeirio i neges llais cyn dechrau’r daith. Os bydd eich ffôn yn canu, gadewch ef. Gallwch wrando ar unrhyw negeseuon a gwneud galwadau pan fyddwch wedi parcio’n ddiogel a phan fydd yr injan wedi’i diffodd a’r allweddi allan o’r agoriad tanio.

A oeddech chi’n gwybod? Mae ymchwil wedi dangos bod y rheiny sy’n defnyddio ffôn symudol wrth yrru bedair gwaith yn fwy tebygol o gael gwrthdrawiad na rhywun nad yw’n gwneud hynny. Er bod offer llawrydd yn gyfreithlon, mae hefyd yn werth gwybod bod profion wedi dangos y gall sylw pobl sy’n defnyddio’r offer hyn gael ei dynnu gymaint â phe baent yn gyrru’n feddw.

Mae hwn yn Gwrs Gyrru Pa​ss Plus uwch, sydd ar gael i yrwyr newydd sy’n meddu ar drwydded yrru lawn ac sydd rhwng 17-25 oed. Datblygwyd y cwrs i gynnig llawer mwy na’r cynllun Pass Plus sylfaenol, trwy feithrin sgiliau gyrru e.e. gyrru yn y nos, gyrru ar draffyrdd a gwybodaeth ac ymwybyddiaeth o beryglon, fe ddylai’r cwrs leihau’r risg o ddioddef gwrthdrawiad.

Ymwelwch â gwefan Pass Plus Cymru (yn agor yn ffenest/tab newydd) i gael mwy o wybodaeth a manylion ar sut i archebu lle ar gwrs.

Mae’r prosiect hwn yn cael ei gynnal dros bum diwrnod ac fe’i cyflwynir mewn Gorsafoedd Tân ac yng Nghanolfan Ddiogel i Bobl Ifanc Hillside. Mae’r Gwasanaeth Tân ac Achub, yr Heddlu ac asiantaethau ieuenctid yn darparu sgiliau meithrin tîm, dinasyddiaeth ac addysg diogelwch ar y ffordd ar gyfer pobl ifanc “sydd mewn perygl” ac sy’n tueddu cymryd risgiau a chyflawni troseddau perthynol i gerbydau.

Darperir mewn Partneriaeth gyda’r Heddlu, ble mae gyrwyr sy’n cyflawni’r drosedd o beidio â gwisgo gwregys diogelwch, yn cael cynnig addysg yn hytrach na dirwy a phwyntiau cosb.

Anelir y rhaglen ddidrugaredd hon at greu Ymwybyddiaeth o Ddiogelwch ar y Ffordd ymhlith pobl ifanc yn y categori oedran 16-25 oed, yn enwedig y rhai hynny sydd mewn perygl mawr o gael eu hanafu neu eu lladd mewn gwrthdrawiadau ar y ffordd.

Mae’r Digwyddiad Golygfa Damwain yn cynnwys cyflwyniad didrugaredd ar ddiogelwch ar y ffordd, gan swyddogion diogelwch ffyrdd lleol, yr Heddlu a staff y Gwasanaeth Tân ac Achub. Fe’i hanelir at grwpiau bach a chaiff ei gyflwyno mewn cylchdro o tua 30 munud.

Byddwch yn 'Ymwybodol o Oleuadau Glas'

A ydych chi’n gyrru ar ffyrdd Canolbarth a Gorllewin Cymru ac yn clywed seirenau ac yn gweld goleuadau glas?

Sut dylech chi ymateb?

Beth ddylech chi ei wneud?

Dyma’r rheolau aur:

DIGYNNWRF: Peidiwch â chynhyrfu neu gyflymu mewn ymgais i fynd allan o’r ffordd. Peidiwch â mynd drwy oleuadau coch neu wyro i lôn fysiau, gan y byddwch yn dal i gael eich erlyn. Peidiwch â cheisio mynd yn gynt nag injan dân. Nid oes hawl gennych i yrru i lawr y llain galed. Byddwch yn dal i dorri’r gyfraith.

EFFRO: Trowch gerddoriaeth sy’n tynnu’ch sylw i lawr ac edrychwch yn eich drychau i’ch helpu i benderfynu ar gyfeiriad a nifer y cerbydau argyfwng. Edrychwch am rywle diogel i dynnu i mewn ond osgowch gyrbau, palmentydd, troeon a chyffyrdd. Gwyliwch am fodurwyr eraill sy’n brecio’n sydyn.

YMATEB: Rhowch arwydd, edrychwch yn eich drych a symudwch i’r chwith pan mae’n ddiogel ichi wneud hynny. Arhoswch yn amyneddgar i sicrhau bod yr holl gerbydau argyfwng wedi mynd ac yna symudwch yn ôl allan i’r traffig yn ddiogel.

Yn ogystal â’r canllawiau hyn, anogir y cyhoedd i roi digon o le i gerbyd gwasanaethau brys llonydd wrth fynd o’i amgylch.

Nid yw byth yn dderbyniol parcio ar diroedd gorsaf dân heb reswm dilys.

Mae Rheol 219 y Ffordd Fawr yn nodi’r canlynol:

Dylech edrych a gwrando am ambiwlansys, injans tân, cerbydau’r heddlu a meddygon neu gerbydau argyfwng eraill sy’n defnyddio goleuadau glas, coch neu wyrdd sy’n fflachio a seirenau neu brif oleuadau sy’n fflachio, neu gerbydau swyddogion traffig a cherbydau cymorth digwyddiad sy’n defnyddio goleuadau oren sy’n fflachio.

Pan fydd cerbyd o’r fath yn dod atoch, peidiwch â chynhyrfu. Ystyriwch lwybr cerbyd o’r fath a chymerwch gamau priodol i adael iddo fynd heibio, gan gydymffurfio â’r holl arwyddion traffig.

Os oes angen, tynnwch i mewn i ymyl y ffordd a stopiwch, ond ceisiwch osgoi stopio cyn ael bryn, tro neu ddarn cul o’r ffordd.

Peidiwch â rhoi eich hunan, defnyddwyr eraill y ffordd neu gerddwyr mewn perygl ac osgowch fynd ar y palmant.

Peidiwch â brecio’n galed ar ffordd sy’n arwain at gyffordd neu gylchfan, oherwydd efallai na fydd gan gerbyd sy’n eich dilyn yr un olwg â chi.

Mae Ymwybodol o Oleuadau Glas yn fideo byr a gynhyrchwyd ar ran y gwasanaethau brys. Mae criwiau argyfwng yn dibynnu ar gymorth gan ddefnyddwyr eraill y ffordd pan maent yn ymateb ar oleuadau glas.

Am mwy o wybodaeth ewch i safle we Blue Light Aware, mae'r safle yma yn y Saesneg yn unig (yn agor yn ffenest/tab newydd).